Vandaag gaan we het hebben over één van de grootste problemen bij honden: stress!

Dus laat me je meenemen door deze stress gids. Neem je kopje koffie of je theetje erbij, leg je hond gezellig naast en go for it! 

Stress bij honden

Stress: De onzichtbare lastdrager
Stress bij honden is zoals die ene vriend die altijd “maar vijf minuten” te laat komt, maar uiteindelijk een half uur op zich laat wachten (I’m very guilty, want I’m that friend oops). Het kan stil en onopvallend zijn, maar als het eenmaal toeslaat, is het moeilijk te negeren. En ja, net zoals bij mensen, is niet alle stress bij honden slecht. Een beetje stress uiteraard geen kwaad en is mogelijks zelfs goed. Maar te veel stress, kan zeer grote gevolgen hebben. Je wil dus absoluut niet dat je hond het gevoel heeft van in “The Walking Dead” of een of andere thriller/horror mee te spelen.

Biochemie 101: De stressreactie uitgelegd
Wanneer je hond stress ervaart, schakelt zijn sympathische zenuwstelsel in actie, een soort van innerlijke alarmbel die ‘Fight of Flight’ (vecht of vlucht) schreeuwt. Dit zet een kettingreactie in gang waarbij cortisol, het stresshormoon, vrijkomt en door het lichaam wordt gepompt. Tegelijkertijd probeert het parasympatische zenuwstelsel, de zenmaster van het lichaam, de rust en kalmte te herstellen. Het is een eeuwige strijd tussen actie en ontspanning, waarbij het evenwicht soms ver te zoeken is.

Om een simplistische maar realistische situatie te schetsen om je hier een beeld van te geven vraag ik jou om een zebra voor ogen te halen die in de Serengeti staat te grazen. Hij is op z’n dode gemak en zijn parasympathicus is in werking. Achter de struiken is een leeuwin al een tijdje aan het sluipen en wacht het juiste moment af om haar jacht in gang te zetten. De leeuwin springt uit de struiken en de zebra verschiet zich een bult. Hopla, zijn parasympathicus wordt helemaal uitgeschakeld en zijn sympathicus neemt het volledig over klaar voor fight of flight.

De leeuwin was toch niet zo ontzettend hongerig en gemotiveerd en na een aantal minuten lopen heeft ze haar jacht op de zebra opgegeven en gaat haar middagdutje starten.

Op datzelfde moment, wanneer de zebra beseft dat het gevaar verdwenen is, schakelt zijn sympaticus terug uit en komt de para sympaticus weer op gang. Hij komt terug in een rustige staat en gaat weer op z’n gemakje grazen.

Het probleem ontstaat wanneer de zebra zijn sympathische zenuwstelsel niet meer zou kunnen uitschakelen omdat hij in een continue staat van stress en overprikkeling leeft.

De sympathicus draait dus veel te hoge toeren en de parasympathicus krijg de kans niet om zijn werking te doen.

Dit is wat er zowel met ons als mensen, als met onze honden helaas vaak voorkomt.

Gezonde stress: Net zeer nuttig
Gezonde stress is als de kruiden in je eten – net genoeg kan je gerecht echt beter maken en die extra geven, maar te veel kan alles ruïneren. Een gezonde portie aan stress houdt onze honden net scherp en zal ze motiveren. Het zorgt ervoor dat ze leren en vooruitgaan. Zonder die gezonde portie stress is er dus geen groei mogelijk. Maar dit moeten we dus zeer goed bewaken dat ‘ie niet overschakelt naar té veel stress.

Recuperatietijd: De onmisbare pauze
Na een stressvolle ervaring heeft je hond tijd nodig om te herstellen. Denk aan recuperatietijd als de essentiële nachtrust na een lange vermoeiende dag; zonder dit kan je hond niet volledig herstellen en blijft mogelijk hangen in een staat van verhoogde alertheid. Hij krijgt niet voldoende de kans op zijn parasympaticus zijn werk te laten doen en zijn cortisol level zal te hoog blijven hangen.

Het antistressplan: Jouw rol
Jij bent de rots in de branding voor je hond, de persoon die de storm kalmeert. Dit betekent niet alleen leiderschap tonen, maar ook empathie en geduld. Jouw kalme aanwezigheid en consistente begeleiding zijn cruciaal in het helpen van je hond om stress te beheren.

Daarom moeten wij zelf bewust zijn van en acties bezig zijn met onze eigen stress. Als wij zelf gestresseerd rondlopen, gaan wij niet in de mogelijkheid zijn om onze hond met zijn stress te helpen. In tegendeel. Dat werkt net zoals olie op het vuur gooien. Wij willen onze hond gaan inspireren met onze rust. Wij willen hem vertrouwen in ons geven, zodat we hem doorheen zijn stress emoties kunnen helpen.

Puppy’s en stress: Een speciale vermelding
Puppy’s ervaren stress net zoals volwassen honden, maar hun jonge leeftijd maakt ze extra gevoelig. Voor een puppy kan zelfs de meest basale training al een bron van stress zijn. Het is cruciaal om bij puppy’s een veilige, ondersteunende omgeving te creëren, waarin ze kunnen leren en groeien zonder overweldigd te raken door de stress van het nieuwe en meer dan voldoende recuperatie pauzes te geven om alles zo goed mogelijk te verwerken.

Stressoren: De boosdoeners
Stressoren zijn factoren die stress bij je hond kunnen veroorzaken. Ze kunnen worden onderverdeeld in twee categorieën:

Externe stressoren:

• Geluiden (vuurwerk, onweer, verkeer)
• Visuele prikkels (drukke omgevingen, andere honden)
• Fysieke prikkels (aanraking, pijn)
• Te weinig grenzen en regels (geen duidelijkheid)
• Slecht leiderschap (weinig bewustzijn, weinig sturing)
• Veranderingen in de omgeving (verhuizing, nieuwe huisdieren)
• …

Interne stressoren:

• Pijn of ziekte
• Angst (verlatingsangst, angst voor andere honden)
• Verveling
• Onvoldoende slaap
• Frustratie
• …

Stresssignalen: De taal van je hond
Het herkennen van stresssignalen bij je hond is als het leren van de taal die je hond spreekt. Van overmatig hijgen tot obsessief likken, deze signalen zijn de manier van je hond om te zeggen: “Hey, ik voel me niet top. Ik heb hulp nodig” Het is jouw taak als hondenbaasje om deze subtiele hints van je hond op te vangen.

Honden communiceren stress op verschillende manieren. Enkele van de meestvoorkomende stresssignalen zijn:

• Lichaamstaal: oren naar achteren, staart tussen de benen, lichaamshouding stijf of gespannen, bibberen
• Vocalisatie: blaffen, piepen, janken
• Gedrag: overmatig likken, krabben, hijgen, rondrennen, verstoppen

Copingmechanismen: Omgaan met stress
Honden gebruiken verschillende copingmechanismen om met stress om te gaan. Enkele van de meestvoorkomende copingmechanismen zijn:

• Vluchten: wegrennen van de stressor
• Vermijden: de stressor proberen te ontwijken
• Vechten: de stressor confronteren
• Bevriezen: stil blijven en onbeweeglijk worden
• Afleiding zoeken: zich op iets anders focussen
  

Gevolgen van stress bij honden

Fysieke gevolgen:

• Maag- en darmproblemen
• Huidproblemen
• Verzwakt immuunsysteem
• Verhoogde bloeddruk
• Hartritmestoornissen
• Slaapproblemen
• Verminderde eetlust

Gedragsmatige gevolgen:

• Agressie
• Angst
• Destructief gedrag
• Overmatig blaffen
• Hyperactiviteit
• Verlatingsangst
• Repetitief gedrag (bijv. rondjes draaien)

Behandeling van stress bij honden:

Eerste stappen:

• Identificeer de stressoren
• Verwijder of verminder de stressoren
• Zorg voor een veilige en comfortabele omgeving
• Biedt fysieke lichaamsbeweging en mentale stimulatie
• Wees geduldig en consistent

De lichaamsbeweging is een zeer belangrijk onderdeel van de treatment voor overmate stress. Gezien endorfines, die vrijkomen tijdens beweging/sporten, helpen om de negatieve impact van cortisol te verminderen. Wij gaan dus heel vaak lopen, fietsen, spelen etc met een hond die een te hoog cortisol level heeft. Of wij gaan deze activiteiten uitvoeren net voor we een stressvolle training gaan doen met een hond. Gezien de endorfines dan in het lichaam aanwezig zijn, gaat dit de stressvolle situatie al minder stressvol laten aanvoelen.

Professionele hulp:
Heb jij een hond die vaak en regelmatig stress heeft? Die te veel in zijn sympathisch zenuwstelsel zit ipv in zijn para sympathisch zenuwstelsel?

Wacht dan niet té lang om hulp in de schakelen! Hoe langer je wacht, hoe hardnekkiger de stress wordt en hoe moeizamer het zal zijn om het stressniveau aanzienlijk te doen zakken. Maar weet ook gewoon dat het wel echt mogelijk is. Ook al lijkt het misschien voor jou niet altijd zo, het kan anders. Je hond kan echt een veel meer ontspannen leven leiden.

We can help you! Dus neem gerust contact op als je hierover vragen hebt!

Tips voor het verminderen van stress bij honden:
Hier nog even een aantal tips waarmee je al zelf aan de slag kan gaan:

• Training: Geef je hond mentale stimulatie door middel van training. Dit helpt om stress te verminderen en helpt je hond om zich te concentreren.
• Bewegingsroutine: Zorg voor regelmatige lichaamsbeweging. Dit helpt om stresshormonen te verminderen en energie te verbranden.
• Ontspanningstechnieken: Leer je hond kalmerende oefeningen, zoals massage en plaats training.
• Veilige plek: Zorg voor een veilige plek waar je hond zich kan terugtrekken als hij zich gestrest voelt en hij regelmatig recuperatie pauzes krijgt (ik noem dit decompressie momenten).
• Geduld: Wees geduldig en consistent met je hond. Het kan een tijdje duren voordat hij leert om met stress om te gaan.

Conclusie:
Stress is een normaal onderdeel van het leven van een hond, maar te veel stress kan leiden tot lichamelijke en gedragsmatige problemen. Door de signalen van stress te herkennen, de oorzaken te identificeren en passende maatregelen te nemen, kun je je hond helpen om stress te beheren en een gezond en gelukkig leven te leiden.

Laat de staarten kwispelen, blijf verbonden, en tot onze paden elkaar weer kruisen.

Veel liefs,

Jade

Pack Leader Central Bark